Do manastira Tavna lako se stiže asfaltnim putevima iz Bijeljine, Loznice, Zvornika i Ugljevika.

Manastir Tavna

Manastir Tavna nalazi se u selu Banjica na području grada Bijeljina, na tromeđi tri opštine Bijeljina, Zvornik i Ugljevik.

Ovaj manastir je spomenik kulture i pod zaštitom je države. Pripada Eparhiji zvorničko-tuzlanskoj.

Manastir je jedna od najstarijih građevina ovog kraja (Semberije i Majevice). Kroz čitavu svoju istoriju dijelio je sudbinu lokalno življa i bio je duhovni i kulturni centar srpskog naroda ove regije.

Izgradnja manastira
Njegova izgradnja pripisuje se Nemanjićima. Tronoški i Pećki ljetopisi govore da su ga podigli Dragutinovi sinovi Vladislav i Uroš. Današnja crkva manastira Tavne, sagrađena je na temeljima prvobitne crkve.

Pominje se već u najranijim turskim poreskim defterima iz 1533. i 1548. godine, a od 1548. do 1586. pominje se izričito kao manastir. Manastir Tavna je stradao za vrijeme turske vladavine, ali je bio obnovljen pod vođstvom hajduka. Narodno predanje obnovu pripisuje Starini Novaku, hajduku harambaši iz druge polovine XVI vijeka i njegovom bratu Radivoju. Manastirska crkva bila je živopisana freskama vjerovatno početkom XVII vijeka, jer skromni ostaci fresaka mnogo podsjećaju na freske manastira Žitomislića i Ozrena, koje su rađene u periodu od 1608. do 1609. godine.

Od 1804. do 1918.
Za vrijeme Karađorđevog ustanka (1804—1813) bio je iguman u Tavni Jefto (Jeftimije) Pljeco, čovjek sposoban i popularan. Kad je u Srbiji buknuo ustanak, pristadoše uz njega i mnogi Bosanci iz ovog kraja. Kad su Turci razbili ustanike, vratiše se bosanski ustanici u svoj kraj, ali pošto nisu smjeli da se vrate kućama, krili su se po obližnjim šumama i kao hajduci branili narod od turskog zuluma. Kad su ovi hajduci doznali da je u manastiru Tavni zasjeo neki haračlija Kitovnica i da od naroda uzima veliki porez, da sirotinju kinji i muči, udari jedna četa na manastir i pobije sve haračlije na čelu sa Kitovnicom. Tada Turci iz okolnih sela napdnu na manastir, opljačkaju ga i popale. Kaluđeri se razbjegnu. Bilo je to 1807. godine. Tek poslije ponovnog oslobođenja Srbije vratio se iguman Jefto i 1814. obnovio svoj manastir. Neimar je bio Toma Milosavljević. Međutim, uskoro je došlo novo stradanje manastira Tavna kada ga je porobio Osman paša. Tada kaluđeri nisu napustali manastir, već odmah su pristupili njegovoj obnovi.

Manastir Tavna je tokom XVIII i XIX vijeka bio vrlo značajno prosvjetno sjedište u kome su se mladići, koji bi išli za sveštenički poziv, obrazovali. U ovoj školi su djeca učila sve do 1966. godine, kada je školstvo prešlo u državne ruke. U vrijeme bosansko-hercegovačkog ustanka (1874. i 1875.) sklonila se u manastir jedna četa koja je poslije teških okršaja došla u manastir da vida svoje ranjenike. Doznavši to, Turci napadaju manastir, sasjeku zatečene ranjenike, manastir opljačkaju.

Između dva svjetska rata
Između dva rata, manastir se dosta obnovio pod upravom arhimandrita Danila Bilbije. Ovdje su održana i dva velika sabora hrišćanske zajednice za cijelu Patrijaršiju.

Drugi svjetski rat
Drugi svjetski rat je donio najveće razaranje manastiru Tavni. Ustaše su u julu 1941. rastjerale i internirale kalućere. Manastir je nekoliko puta bio bombardovan, a 1943. kada se u manastir skolonila jedna partizanska bolnica, ustaška vojska je zapalila konak. Tada je potpuno uništena biblioteka, stari spisi, a crkva je donekle očuvana. Najveća žrtva bio je Zdravko Jovanović, koga su ustaše streljale na vratima manastira. Na njegovom grobu piše: Ubijen 1943. od ustaške plave divizije čuvajući i braneći manastir.

Dana 20. aprila 1943. godine u manastiru je formirana Druga vojvođanska NOU brigada.

Nakon 1945. godine
Posle rata Tavna je ličila na zgarište, i kaluđeri su je napustili. Nova vlast je oduzela manastirska imanja i bilo je veoma teško obnoviti manastir. Tek 1954. godine, kada je iz Žiče ovde došla igumanija Justina Kerkezović sa nekoliko monahinja manastir je obnovljen. Bratstvo sada ima šesnaest kaluđerica i dve iskušenice, koje obrađuju veliko manastirsko imanje i poljoprivredno gazdinstvo.

U manastiru Tavna kod Bijeljine nalazi se Sveto pismo staro više od 350 godina, jedina knjiga sačuvana nakon što su Nijemci u Drugom svjetskom ratu spalili konak, arhivu i manastirsku biblioteku sa 10.000 naslova.

Jedno od zvona Manastiru je darovao kralj Aleksandar Ujedinitelj, prilikom posjete ovoj svetinji. 

Njegovo preosveštenstvo episkop Fotije je po dolasku na tron Eparhije zvorničko-tuzlanske manastiru Tavna donio čestice moštiju Svetog vladike Nikolaja Ohridskog i Žičkog.

U manastirskom dvorištu, na obroncima planine Majevice, nalazi se česma sa vodom za piće , čiji se izvor ne zna.

Tavna je ženski manastir čije sestrinstvo ima devet monahinja.